İçme Suyu Temin Edilen Suların Kalitesi ve Arıtılması Hakkında Yönetmelik

R.Gazete No: 30823

R.G. Tarihi: 6.7.2019

Tarım ve Orman Bakanlığından:

İÇME SUYU TEMİN EDİLEN SULARIN KALİTESİ VE

ARITILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK

 

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, içme suyu temin edilen veya temin edilmesi planlanan sular ile ilgili esasları, kalite kriterleri ile suların içme ve kullanma suyu olarak kullanılabilmesi için belirlenmesi gereken arıtma sınıflarını ve arıtma veriminin tespitine ilişkin hususları belirlemektir.

Kapsam

MADDE 2 –(1) Bu Yönetmelik, içme suyu temin edilen veya temin edilmesi planlanan suların kalite kategorisi, suların dâhil olduğu kategoriye göre uygulanacak arıtma sınıfları, bu sularda izlenmesi gereken parametreler için numune alma ve analiz sıklıkları ile içme suyu arıtma tesislerinin arıtma veriminin tespitine ilişkin hususları kapsar.

Dayanak

MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 421 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;

  1. a) Bakanlık: Tarım ve Orman Bakanlığını,
  2. b) İçme ve kullanma suyu: İnsanların günlük faaliyetlerinde içme, yıkanma ve temizlik gibi ihtiyaçları için kullandıkları, özellikleri 17/2/2005 tarihli ve 25730 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik ile belirlenmiş olan, toplu bir su temini sistemi aracılığıyla çok sayıda tüketicinin ortak kullanımına sunulan suları,
  3. c) İdare: Aşağıda sıralanan kurum ve kuruluşları,

1) 15/7/2018 tarihli ve 30479 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 4 sayılı Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ve 3/7/1968 tarihli ve 1053 sayılı Belediye Teşkilatı Olan Yerleşim Yerlerine İçme, Kullanma ve Endüstri Suyu Temini Hakkında Kanun gereğince Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünü,

2) 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (r) bendi ve geçici 2 nci maddesi gereğince büyükşehir belediyelerini ve 20/11/1981 tarihli ve 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ve ek 5 inci maddesi gereğince büyükşehir belediyelerine bağlı olan su ve kanalizasyon idaresi genel müdürlüklerini,

3) 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi gereğince belediyeleri,

4) 22/2/2005 tarihli ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince il özel idarelerini,

ç) Kılavuz değer: İçme ve kullanma suyu temin edilen veya temin edilmesi planlanan suların A1, A2 ve A3 kategorileri için ayrı ayrı belirlenmiş olan değerleri,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Genel Hükümler

Genel yükümlülükler

MADDE 5 –(1) Bakanlık, içme ve kullanma suyu temin edilen veya temin edilmesi planlanan suların kalite kategorilerini; Ek-1’de yer alan kalite parametrelerinin analiz neticelerini kullanarak belirler. İdarenin, Bakanlık tarafından tespit edilen kalite kategorisine göre 6 ncı maddede belirtildiği şekilde arıtma yapması ve arıtma verimini takip etmesi zorunludur.

(2) İdare, içme ve kullanma suyu temin edilen veya temin edilmesi planlanan suların 6 ncı, 7 nci, 8 inci ve 9 uncu maddelerde belirlenen değerlere ve esaslara uymasını sağlamak maksadıyla gerekli bütün tedbirleri alır.

Kalite kategorileri ve arıtma sınıfları

MADDE 6 –(1) İçme ve kullanma suyu temin edilen veya temin edilmesi planlanan sular; Ek-1’de yer alan bütün parametreler için verilen kılavuz değerlere göre A1, A2 ve A3 olmak üzere üç farklı kategoriye ayrılır ve her bir kategori için aşağıdaki arıtma sınıfları belirlenir. İçme ve kullanma sularının kalite kategorilerinden;

  1. a) A1: Basit fiziksel arıtma ve dezenfeksiyon ardından içilebilir hale gelen suları,
  2. b) A2: Fiziksel arıtma, kimyasal arıtma ve dezenfeksiyon ardından içilebilir hale gelen suları,
  3. c) A3: Fiziksel arıtma, kimyasal arıtma, ileri arıtma ve dezenfeksiyon ardından içilebilir hale gelen suları,

ifade eder.

(2) A3 kategorisi için verilmiş olan sınır değerleri aşan, fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik kirlilik içeren suların içme ve kullanma suyu olarak kullanımı tercih edilmez. Ancak bu sular daha iyi kalitede alternatif su kaynağı bulunamadığı takdirde suyun kalite özelliklerini içme suyu için uygun kalite standartları düzeyine yükseltecek ileri arıtma prosesleri ile arıtılarak içme suyu temininde kullanılabilir.

(3) İçme ve kullanma suyu temin edilen veya temin edilmesi planlanan suların; kategorilere göre verilmiş olan arıtma sınıflarında arıtıldıktan sonra nihai olarak, İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik ile belirlenmiş olan içme suyu standartlarını sağlaması esastır. İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelikte yer almayan parametreler için ise çıkış suyu kalitesinin Ek-1’de belirlenen A1 sınıfına getirilmesi esastır.

(4) Yerüstü ve yeraltı su kaynaklarından temin edilen suların arıtılması için inşa edilecek ya da revize edilecek olan içme suyu arıtma tesislerinin tasarım esasları ve normları, Bakanlık tarafından tebliğ ile belirlenir.

Proses onayı

MADDE 7 –(1) Yeni yapılacak ya da revize edilecek olan içme suyu arıtma tesislerinin proses onayının usul ve esasları Bakanlık tarafından genelge ile belirlenir. İçme suyu arıtma tesisi uygulama projelerinin arıtma proseslerine ilişkin kısımlarının onayı Bakanlıkça yapılır.

Arıtma verimi

MADDE 8 –(1) İçme suyu arıtma tesislerinin giriş suyu ve çıkış suyu Ek-1’de yer alan parametreler doğrultusunda izlenir. Söz konusu parametrelerin arıtma verimi her bir parametre için giderim yüzdesi olarak hesaplanır. İçme suyu arıtma tesisi çıkış suları, İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelikte yer alan içme suyu standartlarına getirilemediği takdirde tesiste gerekli revizyon çalışmaları yapılarak arıtma proseslerinin verimliliği artırılır. İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelikte yer almayan parametreler, Ek-1’de yer alan tabloda A1 sınıfında verilen parametre değerlerini sağlamak zorundadır.

İçme suyu kaynaklarının iyileştirilmesi

MADDE 9 –(1) İçme suyu kaynaklarını kalite ve miktar açısından korumak ve iyileştirmek ile içme suyu arıtma maliyetlerini düşürmek maksadıyla her bir içme-kullanma suyu havzası için 28/10/2017 tarihli ve 30224 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İçme-Kullanma Suyu Havzalarının Korunmasına Dair Yönetmelik hükümlerine göre içme kullanma suyu havzası koruma planı hazırlanır. İçme-kullanma suyu havzası koruma planı hazırlanıncaya kadar anılan yönetmelik hükümleri doğrultusunda tedbirler alınır.

(2) İçme suyunun yeraltı sularından temin edilmesi halinde inşa edilecek su sondaj kuyuları 23/6/1972 tarihli ve 14224 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan DSİ Yeraltısuları Teknik Yönetmeliği hükümlerine göre inşa edilir.

(3) Kuyu, pınar, kaynak, kaptaj, tünel, galeri ve benzeri yapılardan su temin edilirken 7/4/2012 tarihli ve 28257 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik ve 10/10/2012 tarihli ve 28437 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İçme Suyu Temin Edilen Akifer ve Kaynakların Koruma Alanlarının Belirlenmesi Hakkında Tebliğ hükümlerine göre koruma alanları ve şartları belirlenir. Bu su kaynaklarının korunması maksadıyla ilgili mevzuatta tanımlanan tüm tedbirler alınır.

(4) Kuyu, pınar, kaynak, kaptaj, tünel, galeri ve benzeri yapılara sızma olması muhtemel kırsal ve/veya karstik özelliğe sahip yerleşim yerlerinden su temin edilirken UV dezenfeksiyonunun ardından klor ile dezenfeksiyon yapılır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

İzleme ve Kategorilerin Belirlenmesi ile İlgili Esaslar

Analiz metotları ve analiz sıklıkları

MADDE 10 –(1) Ek-1’de kılavuz değerleri belirlenmiş olan bütün parametreler için ulusal/uluslararası kabul görmüş analiz metotları kullanılır.

(2) İçme suyu temin edilen veya temin edilmesi planlanan sulardan numune alımının yıl geneline yayılması ve böylece suyun kalitesinin tam olarak yansıtılması esastır. Numune alma ve analiz sıklığı, 11/2/2014 tarihli ve 28910 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yüzeysel Sular ve Yeraltı Sularının İzlenmesine Dair Yönetmeliğe göre belirlenir.

Numune alma ve analiz ile ilgili esaslar

MADDE 11 –(1) İçme ve kullanma suyu temin edilen veya temin edilmesi planlanan sulardan numune alımında Yüzeysel Sular ve Yeraltı Sularının İzlenmesine Dair Yönetmelik ve 21/2/2015 tarihli ve 29274 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yer Üstü Suları, Yer Altı Suları ve Sedimentten Numune Alma ve Biyolojik Örnekleme Tebliği hükümlerine uyulması esastır.

(2) Kalite kategorisi belirlemek üzere alınacak numunenin alım yeri; içme suyu arıtma tesisi henüz yapılmamış ise su kaynağının su alınması planlanan noktası, içme suyu arıtma tesisi işletmede ise tesis girişidir. İçme suyu arıtma verimini belirlemek için tesis girişinin yanı sıra arıtma tesisi çıkışından da numune alınır.

(3) Numunelerin analizinde, ölçülen parametrelerin en az yüzde ellisinde akredite olma şartı aranır.

İzleme ve raporlama

MADDE 12 –(1) Büyükşehir belediye sınırları içerisinde büyükşehir belediyelerine bağlı su ve kanalizasyon idaresi genel müdürlüklerince içme ve kullanma suyu temin edilen veya temin edilmesi planlanan suların izleme programları hazırlanır ve izlemeler Ek-1’de verilen parametreler doğrultusunda gerçekleştirilir.

(2) Büyükşehir belediyeleri dışında kalan yerlerde Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, içme ve kullanma suyu temin edilen veya temin edilmesi planlanan suları Bakanlıkça hazırlanan izleme programlarına göre Ek-1’de verilen parametreler doğrultusunda izler.

(3) Her bir izleme neticesi, izlemeyi yapan idare tarafından Bakanlık Ulusal Su Bilgi Sistemine kaydedilir ve yazılı olarak altı ayda bir Bakanlığa bildirilir.

(4) Bakanlık, suların kalite kategorilerini Ek-1’de yer alan kalite parametrelerinin analiz sonuçlarına göre, bu sulara uygulanması gereken arıtma sınıflarını ise 6 ncı maddenin birinci fıkrasına göre belirler ve ihtiyaç duyulması halinde ilgili idareye bildirir.

(5) İlgili idare, Ek-1’de yer alan parametrelerin analizinde kullanılan analiz metotları ve analiz sıklıkları hakkında istenildiği takdirde Bakanlığa bilgi verir.

(6) Bir yıllık izleme sonucunda tespit edilmeyen parametreler Bakanlığın görüşü alınarak müteakip yılın izleme programından çıkarılabilir. Beş yıllık izleme periyodu sonunda izleme programından çıkarılmış olan tüm parametreler bir defaya mahsus analiz edilir. Suda tespit edilmeleri durumunda yeniden izleme programına ilave edilir.

Kalite kategorilerinin belirlenmesi ile ilgili esaslar

MADDE 13 –(1) Ek-1’de yer alan parametrelere ilişkin su kalitesi izleme neticelerinin değerlendirilmesinde, her bir parametre için %5 ihtimalle aşılmayacak değerin altında kalan ve %95 ihtimalle aşılmayacak değerin üstünde kalan veriler veri seti dışında bırakılarak yüzde değer hesabı yapılır. Kalan verilerin aritmetik ortalaması sınıflandırmaya esas teşkil eder.

(2) Kalite kategorisi hesap edilen parametre için veri sayısı 10’dan az olduğunda yüzde değer hesabı yapılmaz, verilerin aritmetik ortalaması alınarak sınıflandırma yapılır.

(3) Su kaynağının kalitesi, kalite kategorisi belirlenmiş olan parametreler içerisinde en düşük kalite kategorisinde bulunan parametreye göre belirlenir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Yürürlükten kaldırılan yönetmelik

MADDE 14 –(1) 29/6/2012 tarihli ve 28338 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İçme Suyu Elde Edilen veya Elde Edilmesi Planlanan Yüzeysel Suların Kalitesine Dair Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük

MADDE 15 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 16 –(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Tarım ve Orman Bakanı yürütür.

Ek-1

KATEGORİLERE GÖRE SU KALİTE STANDARTLARI

No Parametre CAS No Birim Kılavuz Değerler
A1 A2 A3
1 pH     ? 9,5-6,5? ? 9,5-6,5? ? 9,5-6,5?
2 Bulanıklık   NTU 1 50 500
3 İletkenlik (20 oC’de)   µS/cm 2.500 25.000
4 Renk   Pt/Co 15 30 150
5 Alüminyum 7429-90-5 µg/L 200 500 2000
6 Amonyum 14798-03-9 mg/L 0,5 2,5 5
7 Antimon 7440-36-0 µg/L 5 15 50
8 Arsenik 7440-38-2 µg/L 10 40 100
9 Bakır 7440-50-8 µg/L 2000 5000 20000
10 Baryum 7440-39-3 µg/L 2000 20000
11 Berilyum 7440-41-7 µg/L 60 300 600
12 Bor 7440-42-8 µg/L 1000 1250 5000
13 Bromat* 15541-45-4 µg/L 10 12 100
14 Cıva 7487-94-7 µg/L 1 2,5 5
15 Çinko 7440-66-6 µg/L 3000 6000 12000
16 Demir 7439-89-6 µg/L 200 1000 2000
17 Fenoller   mg/L 0,002 0,005 0,01
18 Florür 7681-49-4 µg/L 1500 5000 7500
19 Kadmiyum 7440-43-9 µg/L 5 15 50
20 Klorür 16887-00-6 mg/L 250 1250
21 Kobalt 7440-48-4 µg/L 800 2600
22 Krom 7440-47-3 µg/L 50 500 1.000
23 Kurşun 7439-92-1 µg/L 10 50 100
24 Mangan 7439-96-5 µg/L 50 100 250
25 Nikel 7440-02-0 µg/L 20 30 200
26 Nitrat 14797-55-8 mg/L 50 330
27 Nitrit 14797-65-0 mg/L 0,5 3,33
28 Ortofosfat   mg/L 0,4 0,7
29 Selenyum 7782-49-2 µg/L 10 20 100
30 Siyanür 57-12-5 µg/L 50 125
31 Sodyum 7440-23-5 mg/L 200 2.000
32 Sülfat   mg/L 250 1.250
33 Toplam Organik Karbon (TOK)   mg/L 4 4,7 10
34 1-1 Dikloroetan 75-34-3 µg/L 140 700
35 1,2-Dikloroetan 107-06-2 µg/L 3 15
No Parametre CAS No Birim Kılavuz Değerler
A1 A2 A3
36 2,4-d izooktil ester 25168-26-7 µg/L 0,1 0,14 0,25
37 4-kloroanilin 106-47-8 µg/L 0,1 0,33
38 Akrilamid* 79-06-1 µg/L 0,1 0,3
39 Alaklor 15972-60-8 µg/L 0,1 0,14 0,5
40 Aldrin 309-00-2 µg/L 0,03 0,04 0,1
41 Asetoklor 34256-82-1 µg/L 0,1 0,11 0,25
42 Benzen 71-43-2 µg/L 1 3
43 Benzo(a)piren 50-32-8 µg/L 0,01 0,02 0,03
44 Bromoksinil 1689-84-5 µg/L 0,1 0,2
45 Bromür 7726-95-6 µg/L 2000 4000 6500
46 Di (2-etilhekzil) fitalat (DEHP) 117-81-7 µg/L 10 15 35
47 Dieldrin 60-57-1 µg/L 0,03 0,04 0,15
48 Dikloroasetik asit 79-43-6 µg/L 0,1 0,5
49 Diklobenil 1194-65-6 µg/L 0,1 0,25
50 Diklorometan 75-09-2 µg/L 20 100
51 Diklorvos 62-73-7 µg/L 0,1 0,12 0,5
52 Dikofol 115-32-2 µg/L 0,1 0,5 0,65
53 Diuron 330-54-1 µg/L 0,1 0,3 1
54 Etilen tiyoüre (ETU) 96-45-7 µg/L 0,1 0,25 0,5
55 Fentiyon 55-38-9 µg/L 0,1 0,5
56 Hekzakloro-benzen 118-74-1 µg/L 0,05 0,15 0,25
57 Hekzakloro-siklohekzan 608-73-1 µg/L 0,1 0,5
58 Heptaklor 76-44-8 µg/L 0,03 0,06 0,1
59 Heptaklor epoksit 1024-57-3 µg/L 0,03 0,045 0,15
60 Kaptan 133-06-2 µg/L 0,1 0,5
61 Karbendazim 10605-21-7 µg/L 0,1 0,2
62 Klorotalonil 1897-45-6 µg/L 0,1 0,3 0,5
63 Klordan 57-74-9 µg/L 0,1 0,13 0,5
64 Klorpirifos 2921-88-2 µg/L 0,1 0,15 0,5
65 Linuron 330-55-2 µg/L 0,1 0,25
66 Metolaklor 51218-45-2 µg/L 0,1 0,11 0,3
67 Kloroasetik asit 79-11-8 µg/L 0,1 0,5
68 Naftalin 91-20-3 µg/L 100 120 500
69 Oktabromodifenil eter 32536-52-0 µg/L 9 13 30
70 Parakuat 1910-42-5 µg/L 0,1 0,33
71 Paration 56-38-2 µg/L 0,1 0,5 2
72 Paration-metil 298-00-0 µg/L 0,1 0,5 2
73 Pebulate 1114-71-2 µg/L 0,1
No Parametre CAS No Birim Kılavuz Değerler
A1 A2 A3
74 Pendimetalin 40487-42-1 µg/L 0,1 0,25
75 Pentaklorobenzen 608-93-5 µg/L 3 6 10
76 Pentaklorofenol 87-86-5 µg/L 0,1 0,3
77 Permetrin 52645-53-1 µg/L 0,1 0,5
78 Poliklorlubifeniller (PCB’ler) 1336-36-3 µg/L 0,05 0,15
79 Sipermetrin 52315-07-8 µg/L 0,1 1
80 Terbutrin 886-50-0 µg/L 0,1 0,2 0,5
81 Tetrakloroetilen 127-18-4 µg/L 10 50 100
82 Toplam DDT 50-29-3 µg/L 0,1 0,25 0,5
83 Toplam Pestisit   mg/L 0,0005
84 Tribenuron-metil 101200-48-0 µg/L 0,1 0,11 0,25
85 Trifluralin 1582-09-8 µg/L 0,1 0,5 1
86 Trihalometanlar*   µg/L 100 250
87 Trikloroasetik asit 76-03-9 µg/L 0,1 0,5
88 Trikloroetilen 79-01-6 µg/L 10 20 50
89 Triklosan 3380-34-5 mg/L 0,3 0,8
90 Vanadyum 7440-62-2 µg/L 15 50 150
91 Vinil klorür 75-01-4 µg/L 0,5 2,5 10
92 Anatoksin 64285-06-9 µg/L 3 15
93 Silindrospermopsin 143545-90-8 µg/L 1 5
94 Mikrosistin-LR** 101043-37-2 µg/L 1 5
95 Saksitoksin 35523-89-8 µg/L 1 5
96 Cryptosporidium ookist   ookist/L 0,075 1
97 Fekal Koliform   EMS/100 mL 20 2.000 20.000
98 Fekal Streptokok   EMS/100 mL 20 1.000 10.000
99 Toplam Koliform

(37 °C’de)

  EMS/100 mL 50 5.000 50.000

 

 

* Sadece tesis çıkışında ölçülecektir.

** Mikrosistin-LR sınır değerleri, mikrosistin-YR ve RR varyant değerlerinin toplamını ifade eder.

Not 1:Tablodaki A1 sınır değerine kadar olan sular A1 sınıfında, A1 sınır değerinden A2 sınır değerine kadar olan sular A2 sınıfında, A2 sınır değerinden A3 sınır değerine kadar olan sular A3 sınıfındadır. Bir parametre için herhangi bir sınıf sınır değer verilmemiş olması, o parametrenin o sınıftaki arıtma prosesleri ile giderilemediğini göstermektedir.

Not 2:Arıtma Verimi (%) =  (Giriş Konsantrasyonu – Çıkış Konsantrasyonu)   x100

(Giriş Konsantrasyonu)

Not 3:Sadece yeraltı sularından beslenen içme suyu arıtma tesislerinin girişinde biyolojik parametrelerin (Tabloda 92. sıradan 96. sıraya kadar olan) ölçümü yapılmasına gerek

 

———-o———-